Mieszkańcy Sadyby dobrze wiedzą, że duża część nieruchomości na tym osiedlu jest wpisana do rejestru zabytków lub do gminnej ewidencji zabytków. Często traktują taki status jako dopust boży. Przebudowa zabytkowego budynku podlega bowiem ograniczeniom i odbywa się pod uciążliwym nadzorem konserwatora zabytków.
W środowisku naturalnym odpowiednikiem zabytkowych domów są okazałe drzewa i głazy, zwane pomnikami przyrody. W przeciwieństwie do zabytkowych domów, cenne okazy przyrodnicze były jednak dotąd traktowane po macoszemu. Ich ochrona sprowadzała się de facto do przybicia tabliczki z napisem pomnik przyrody, a lokalizacja była podawana bardzo ogólnie jako miejsce między pewnymi ulicami. To ma się wkrótce zmienić. Nowe ogólnokrajowe przepisy o ochronie przyrody wymusiły m.in. przygotowanie nowej listy pomników przyrody. Na Mokotowie zdecydowano się przyznać taki status 63 okazom, z tego 3 znalazły się w okolicach Jeziorka Czerniakowskiego.
Trzy nowe pomniki przyrody wokół Jeziorka
Pierwsze drzewo to gigantyczna topola czarna, która rośnie na terenie rezerwatu Jeziorka Czerniakowskiego, na zachodnim brzegu, ok. 120 metrów od bloku przy Bernardyńskiej 1a. To drugie największe drzewo spośród nowych pomników przyrody na Mokotowie – ma aż 35 metrów wysokości (tyle co 14-piętrowy wieżowiec), a na wysokości 1,3 metra liczy aż 502 centymetrów obwodu. Tylko nieznacznie olbrzym znad Jeziorka ustępuje rekordziście - wiązowi polnemu z Belgijskiej 3, który ma 36 metrów wysokości i 504 centymetry obwodu.
Równie okazały co topola, choć nieco niższy, jest drugi okaz znad Jeziorka Czerniakowskiego – wiąz szypułkowy. Można go spotkać na zachodnim brzegu zbiornika, około 40 metrów od bloku przy Bernardyńskiej 1a. Bardziej precyzyjnie, spotkamy go na wydeptanej ścieżce wzdłuż Jeziorka, zaledwie kilka metrów za tzw. lodownią. Szerokość pnia, mierzona na wysokości 1,3 metra, wynosi u niego 382 centymetry, co daje mu wysokie piąte miejsce wśród najwyższych nowych pomników przyrody na Mokotowie. Niestety, staruszek nie dotrwał do dziś w dobrym zdrowiu. To wywrot, co w terminologii specjalistów oznacza drzewo z naderwanymkorzeniem lub całkowicie wywrócone w wyniku działaniawiatru. Nie zmierzymy zatem wysokości zabytkowego wiązu.
Wreszcie trzecim nowym pomnikiem przyrody w okolicach Jeziorka Czerniakowskiego zostanie wkrótce dąb szypułkowy przy Sobolewskiej 9. To okazałe drzewo znajduje się w prywatnym ogrodzie na Sadybie. Mierzy niewiele, bo tylko 18 metrów, za to szerokość pnia na wysokości 1,3 metra ma imponującą – to aż 298 centymetrów.
Co zmieni się dla cennych okazów drzew przy Jeziorku?
Objęcie ochroną trzech okazałych drzew w okolicach Jeziorka Czerniakowskiego ma przynieść realną zmianę. Nowe przepisy wymagają, by władze lokalne stale monitorowały pomniki przyrody, w tym wykonywały zabiegi pielęgnacyjne i zabezpieczające. Poza wstawieniem tabliczki informacyjnej, urzędnicy będą musieli stale monitorować oznakowanie i uzupełniać jego braki. Wreszcie drzewa zyskają 15-metrową strefę ochrony, obejmującą zasięg korony i systemu korzeniowego.
Przepisy o nowych pomnikach przyrody wejdą w życie 14 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego, czyli zapewne na przełomie października i listopada.
Jak znaleźć nowe pomniki przyrody?
Dla tych, którzy chcieliby odnaleźć nowe pomniki przyrody w terenie, podajemy ich działki ewidencyjne oraz współrzędne geograficzne. Topola czarna przy Jeziorku – obręb 10503, działka ewidencyjna nr 8, 21°4’29,701”E; 52°8’15,125”N. Wiąz szypułkowy przy zachodnim brzegu Jeziorka Czerniakowskiego - obręb 10503, 21°4’28,484”E; 52°8’15,514”N. Dąb szypułkowy przy Sobolewskiej 9 – obręb 10510, działka ewidencyjna nr 210, 20°58’52,88”E; 52°11’24,236”N.