W tym roku nad Jeziorkiem Czerniakowskim miał powstać m.in. mały bezsilnikowy prom do przewożenia ludzi i rowerów, podobny do tego, który kursował tam przed wojną. Miały powstać drewniane schody na plażę, które zapobiegłyby rozdeptywaniu i zapadaniu się skarpy. Miała powstać wielkoformatowa wystawa edukacyjna o przyrodzie Jeziorka. Nie wspominając już o stu zajęciach edukacyjnych dla dzieci i młodzieży, w tym połowie na łodziach. Wszystkich działań w projekcie Ścieżka dla Jeziorka Czerniakowskiego jest kilkadziesiąt.
Szansa na to, że wspomniane działania zostaną wykonane, niknie w oczach. Do końca roku pozostały już bowiem tylko trzy miesiące, a stołeczny ratusz nie kwapi się do ich realizacji. Jeśli projekt Ścieżka dla Jeziorka Czerniakowskiego nie zostanie wykonany, przepadnie aż 200 tysięcy złotych - tyle kosztują przewidziane w nim nowe działania.
Dwie przyczyny
Z naszych ustaleń wynika, że istnieją dwie główne przyczyny kryzysowej sytuacji. Z pewnością winne są opóźnienia związane ze zmianą organizacyjną w ratuszu. Ale winni są też urzędnicy miasta, którzy od trzech miesięcy nie potrafią rozpisać przetargu na realizację projektu.
Skąd wziął się problem i o jakich winach mówimy? Aby to zrozumieć, trzeba cofnąć się w czasie do lutego tego roku. Po trzech latach realizacji projektu budżetu partycypacyjnego Ścieżka dla Jeziorka Czerniakowskiego, jego autor Przemek Pasek z fundacji Ja Wisła stanął wtedy do konkursu na wykonanie kolejnej edycji przedsięwzięcia. Komisja konkursowa w dzielnicy Mokotów nie zgodziła się jednak, by powierzyć zadanie Paskowi, twierdząc, że nie wywiązał się prawidłowo z wcześniejszych zobowiązań wobec miasta. Zamiast rozpisywać kolejny konkurs dla organizacji pozarządowych, miasto zdecydowało się zlecić realizację projektu oferentom na wolnym rynku. Nadzorować ten proces miała nowa miejska jednostka - Zarząd Zieleni w Warszawie.
Przejście projektu z dzielnicy Mokotów do stołecznego ratusza miało być szybkie i bezproblemowe. - Jeszcze w tym miesiącu planowane jest przekazanie terenów zieleni w zarząd i administrowanie Zarządowi Zieleni m.st. Warszawy - zapewniała nas w połowie marca rzeczniczka dzielnicy Mokotów, Monika Chrobak-Budzińska. Według jej zapowiedzi, w projekcie zarządzenia prezydenta miasta w tej sprawie miały się znaleźć także tereny wokół Jeziorka Czerniakowskiego. Przedstawicielka dzielnicowego ratusza uspokajała: - Wraz z terenami przekazane zostaną środki na realizację zadania i to ZZW realizować będzie w tym roku ścieżkę, zgodnie ze zwycięskim projektem budżetu partycypacyjnego. W połowie marca Chrobak-Budzińska zapewniała nas również, że powierzenie projektu Zarządowi Zieleni nie podniesie jego kosztów. - Poszukiwanie dodatkowych środków nie wydaje się konieczne, gdyż na etapie weryfikacji projektu w roku 2017 ustalono, że zaproponowany kosztorys zadania odpowiada jego rzeczywistym kosztom - powiedziała portalowi Sadyba24.pl.
Tylko prace porządkowe
Marcowe zapowiedzi rzeczniczki Mokotowa okazały się bez pokrycia. Trzy miesiące później, pod koniec czerwca 2018 roku, zmiana organizacyjna dopiero się dokonała. - Przed około dwoma tygodniami (tj. w połowie czerwca - przyp. red.) projekt ten został nam przekazany do realizacji - powiedział Mariusz Burkacki, rzecznik Zarządu Zieleni. - Przed kilkoma dniami zostały nam przekazane fundusze na realizację projektu - dodał.
Pod koniec czerwca przedstawiciel Zarządu Zieleni zapowiedział, że nowa jednostka pracuje nad zapytaniem ofertowym na realizację projektu. Uspakajał, że projekt jest realizowany "częściowo, w zakresie bieżącego utrzymania". Minęły trzy kolejne miesiące, a prace nie posunęły się do przodu. Pod koniec września, ten sam rzecznik Zarządu Zieleni oświadczył: - Priorytetem dla naszej jednostki od początku jej powstania były i są kwestie bezpieczeństwa mieszkańców. Stąd też w pierwszej kolejności skoncentrowaliśmy się na inwentaryzacji i ocenie stanu zabezpieczeń przeciwpowodziowych. M.in. w ramach realizacji budżetu partycypacyjnego prowadzimy regularne sprzątanie terenu. Na plaży pojawiło się 200 ton nowego piasku, także znalazły tu swoje miejsce toalety przenośne. W ramach walki z gatunkami ekspansywnymi i ochroną rezerwatu mamy umowę na wykoszenie łąk nawłoci na powierzchni 10ha. Przy okazji koszenia usuwane są tez samosiewy niepożądanych gatunków drzew. Te prace będą widoczne już w nadchodzącym tygodniu. Czekamy na odpowiednie warunki dla nasadzeń charakterystycznych dla siedliska rezerwatu drzew oraz zarybianie jeziorka gatunkami ryb drapieżnych.
Prace wymienione przez Mariusza Burkackiego z Zarządu Zieleni znajdują się w zakresie projektu Ścieżka dla Jeziorka Czerniakowskiego. Ale stanowią jego niewielką część. Gdyby trzymać się wyceny projektu, której prawidłowość potwierdzała w marcu rzeczniczka Mokotowa, prace porządkowe, nasadzenia i zarybianie kosztują razem około 50 tysięcy złotych. To zaledwie jedna piąta łącznych kosztów projektu. Co dzieje się z działaniami, które miały kosztować 200 tysięcy złotych? Mimo naszych kilkakrotnych prób, dział prasowy Zarządu Zieleni nie odpowiedział na pytanie o dalsze losy brakujących działań.
Lista niezrealizowanych działań w projekcie Ścieżka dla Jeziorka Czerniakowskiego 2018
1. Zabezpieczenie rezerwatu przed nielegalnym wjazdem pojazdów poprzez ustawienie szlabanów i poprawę ustawienia słupków ograniczających skrajnię ulic graniczących z rezerwatem
2. Budowa drewnianych schodów na plażę przy ul. Jeziornej i schodów prowadzących z nasypu ul. Statkowskiego za mostem, w prawo w kierunku przystani wędkarskiej. Budowa 12 ciągów stopni drewnianych w wąwozikach erozyjnych skarpy prowadzących do pomostów wzdłuż ul. Jeziornej
3. Uruchomienie przeprawy łodzią rekreacyjną o napędzie siłą ludzkich mięśni poprzez pedałowanie pasażerów na stacjonarnym rowerze i zastosowaniu jako pędnika bocznych kół łopatkowych, w miejscu dawnego mostu na wysokości ul. Goraszewskiej. Drewniany tradycyjny prom ma działać w czasie pogody: maj, czerwiec, wrzesień, październik: w weekendy, w lipcu i sierpniu codziennie w godzinach: od 12 do 20
d. nasadzenie żywopłotu z dzikiej róży (2 tyś szt. sadzonek rosa canina) wzdłuż ul. Jeziornej na odcinku ok 500 m
e. nasadzenie 4 kopuł wiklinowych o średnicy ok. 6 m po zachodniej stronie Jeziorka
f. konserwacja, czyszczenie, remonty zainstalowanych nad Jeziorkiem 60 budek lęgowych dla ptaków, karmników dla ptaków i zwierząt i pływającej platformy lęgowej dla rybitw
5.Działania edukacyjne dla dzieci, młodzieży, seniorów, rodzin i mieszkańców.:
a. realizacja 50 rejsów
b. realizacja 50 wycieczek
6. Utrzymanie czystości i porządku w Rezerwacie:
a. bieżące utrzymanie czystości terenu ze śmieci rozproszonych i opróżnianie 100 koszy na śmieci, sprzątanie terenu rezerwatu i otuliny z wysypisk i wywóz odpadów
b. wynajem i serwis wc: 4 szt.
c. konserwacja i uzupełnianie uszkodzonej infrastruktury
7. Zatrudnienie Strażnika Jeziorka Czerniakowskiego, kierującego realizacją projektu i monitorującego stan rezerwatu podczas patroli. Kontrola stanu ścieżki, nadzór nad utrzymaniem czystości, drobne naprawy, interwencje do organów porządkowych. Relacje na FB.
8. Utrzymanie i administrowanie stroną internetowa ścieżki i FB, prowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych
9. Przeprowadzenie kwerendy i warsztatów etnologicznych, Tymczasowy Zakład Fotograficzny, album
10. Wykonanie wielkoformatowej wystawy edukacyjnej pt.: Przyroda Jeziorka Czerniakowskiego i plakietek pamiątkowych dla uczestników zajęć edukacyjnych